Wist u dat een gemiddelde huisartsenpraktijk ongeveer 200 probleemdrinkers telt? Slechts 10% van de probleemdrinkers wordt door de huisarts herkend. Verslavingsproblematiek of alcoholmisbruik kan verscholen liggen achter vage klachten zoals vermoeidheid, gejaagdheid, slecht slapen en stressklachten. Therapietrouw wordt negatief beïnvloed door drankgebruik. Maar door te stoppen of minderen met alcoholgebruik kunnen veel psychische en lichamelijke klachten, zoals depressie, vermoeidheid en kans op kanker, hart- en vaatziekten en leverziekten afnemen. Mensen met depressieve klachten blijken in zelfs 80% van de gevallen op te knappen na abstinentie van middelengebruik.
“Problemen met alcohol uiten zich in de dagelijkse praktijk vooral door indirecte signalen. Ik vraag dus bij elke patiënt met niet direct te verklaren klachten naar het gebruik van alcohol” – Arnaut POH-GGZ
Wanneer ben ik extra alert?
- Psychische klachten, zoals somberheid, stress, een prikkelbare stemming, stemmingsklachten, depressie, angst, vaak gecombineerd met:
- Sociale problemen (o.a. verwaarlozing van zelf of omgeving, werkproblemen, conflicten in contact en relatie, seksuele problemen, (huiselijk) geweld) en/of:
- Lichamelijke klachten, zoals:
- Geheugenproblemen, vergeetachtigheid
- Verminderde conditie en/of gewichtsverandering
- Slaapproblemen
- Maag- en darmklachten (o.a. reflux) / Hart- en longklachten (o.a. hartkloppingen)
- Hoofdpijn
- Vermoeidheid, algehele malaise
- Foetor alcoholicus (= slechte adem door alcoholgebruik)
- Erythemateus of oedemateus gelaat (= zwellingen in het gezicht, opgeblazen gezicht)
- Roodheid in het gezicht of roodheid van de ogen
- Spraakstoornissen
- Tremoren (= voortdurende schudbeweging)
- Stoornissen in het reactievermogen
- Transpiratie
- Braken
- Jicht
- Spider naevi (= een veel voorkomende onschuldige vaataandoening van de huid. De afwijking bestaat uit een centrale rode verhevenheid (de ‘kop van de spin’) die meestal zo groot is als een speldenknop.
* Let wel: bovenstaande verschijnselen kunnen wijzen op middelengebruik maar zijn nooit bewijzend. Het is belangrijk om hier het gesprek over aan te gaan. Ook afwezigheid van deze symptomen kunnen middelenmisbruik namelijk niet uitsluiten.
Overige zaken die kunnen wijzen op overmatig alcoholgebruik zijn:
- Frequent spreekuurbezoek of frequent bezoek aan de Eerste Hulp in een ziekenhuis met een wisselend of onverklaarbaar klachtenpatroon
- Geneesmiddeleninteractie of afwijkende laboratoriumwaarden
- Frequent hebben van ongevallen met kleine ongelukjes, wonden of fracturen
- Frequent gebruik van en verzoek om slaap- en/of kalmeringsmiddelen
- Alcoholgeur of de aanwezigheid van andere sterke geuren ter maskering van een alcoholgeur
- Overmatig nicotinegebruik