Alcohol en agressie
Alcohol werkt ontremmend. We hebben manieren ontwikkeld om ons gedrag onder controle te houden, maar onder invloed van alcohol werken deze manieren niet meer. Het gebruik van alcohol kan leiden tot uitbarstingen van agressie. Bij veel huiselijk geweld speelt alcohol een rol. Ook daders van ‘zinloos geweld’ verkeren vaak onder invloed van alcohol.

Alcohol maakt verhoogd prikkelbaar. Kleine irritaties kunnen leiden tot fikse uitbarstingen. Het vermogen tot relativeren en incasseren wordt minder.

Voor de omgeving wordt het gedrag steeds moeilijker voorspelbaar, ze zullen meer afstand  gaan nemen.
Als er agressie ontstaat na het gebruik van alcohol, dan is dat een goede reden dit alcoholgebruik aan te pakken.  Niet alleen voor iemand zelf, maar ook voor de mensen in zijn omgeving.

Alcohol en angst
Een gevoel van angst kan functioneel zijn; dit is een natuurlijke reactie op een bedreigende situatie, het maakt u op uw hoede en beschermt u. Soms is het echter zo dat de angst te groot wordt en het leven gaat beheersen. Iemand durft bijvoorbeeld de deur niet meer uit, of is bang om te gaan slapen.
Alcohol drinken kan een hulpmiddel zijn geworden om met  angst om te gaan. Onder invloed durft iemand meer, het angstige gevoel wordt gedempt. De alcohol helpt tijdelijk als symptoombestrijder. Maar het lost natuurlijk niets op. Er is  steeds meer alcohol nodig hebt om het gewenste effect te bereiken.

Regelmatig en veel alcohol drinken maakt labiel en zorgt dat iemand angstiger wordt. De oorzaak van de angst wordt niet weggenomen door drank.

Als men echt iets wilt veranderen, en met angst wil leren omgaan, dan past daar geen alcohol bij. Je  kunt leren steeds meer te durven zonder dat daar alcohol voor nodig is. Iemand kan leren zijn angst te overwinnen, en elke behaalde stap geeft weer nieuwe moed voor de volgende stap. Dit kun je alleen doen of met steun van de omgeving, en desgewenst kan er ook professionele hulp bij worden ingeroepen.

 

Alcohol en depressieve klachten
Alcohol verdooft, ook het gevoel. De somberheid lijkt minder voelbaar, de eenzaamheid drukt minder. De lege uren lijken sneller te verglijden. Irritaties worden gemakkelijker weggewuifd. Onder invloed , geeft alcohol verlichting: je bent wat onverschilliger als je onder invloed bent. Op de lange termijn helpt het echter niet. Zodra de alcohol is uitgewerkt zijn de vervelende gevoelens terug.
Nare gevoelens wegdrinken is dus geen oplossing. Het is zelfs zo dat alcohol op den duur juist depressieve gevoelens versterkt en zelfs veroorzaakt!

Alcohol is een beruchte veroorzaker van depressie. Als iemand stopt met drinken, zal deze depressie meestal verdwijnen. Voor slechts een kleine groep geldt dat ze last blijft houden van depressieve klachten nadat men een aantal weken is gestopt met drinken. Dit kan met medicatie en therapie behandeld worden. Een depressie kan echter niet effectief behandeld worden zolang er nog alcohol in het spel is. Als iemand stopt met drinken, staat hij weer meer open voor positieve dingen.

Tot slot: negatieve gevoelens horen bij het leven: een rotdag, irritaties, slecht nieuws, weinig energie, je alleen voelen. Zonder alcohol is het gemakkelijker deze dingen te overwinnen, ze te relativeren en weer de moed te vinden positieve ervaringen op te zoeken.

 

Alcohol en psychose
Psychotisch betekent eigenlijk ‘in de war zijn’; we spreken van een psychose als iemand het contact met de realiteit kwijt raakt. Hij hallucineert, ziet of hoort dingen die anderen niet waarnemen. Daarbij hoort een gevoel van dreiging of angst. Het denken raakt ook verstoord, krijgt vaak een achterdochtige lading: waanideeën over complotten, achtervolgingen, afluisterpraktijken of beïnvloeding van de hersenen.

Voor mensen die last hebben (gehad) van psychotische verschijnselen, is het gebruik van alcohol af te raden. Het effect van de alcohol is onvoorspelbaar en kan een psychose uitlokken.

Soms kan het dempende effect welkom zijn. Een volgende keer is het effect wellicht ontremmend en gebeuren er ongelukken. Mensen kunnen ook in de war raken door alcohol. We spreken van een alcoholpsychose als iemand zoveel gedronken heeft dat er psychotische verschijnselen gaan optreden. Ook is het mogelijk dat iemand volledig in de war raakt, juist nadat hij gestopt is na een periode van overmatig drinken. Hij wordt onrustig, ziet dingen die er niet zijn, bijvoorbeeld de beruchte ‘beestjes’, en vertoont plukgedrag, bijvoorbeeld aan de kleding of een deken.
Een psychose is een levensbedreigend ziektebeeld waarbij altijd medische hulp moet worden ingeschakeld.

 

Alcohol heeft leuke en positieve kanten, het zorgt voor ontspanning. Dit wordt anders wanneer mensen drinken om minder last van iets vervelends te hebben, wat dat dan ook is. Drinken kan een manier worden om met problemen om te gaan. Alcohol wordt dan een soort oplossing hiervoor. Dan heeft de alcohol een functie gekregen, bijvoorbeeld om verveling tegen te gaan, minder te vervelen, gemakkelijker contact te maken, om spanning te dempen of om afleiding te zoeken. Kenmerkend is dat de drinker steeds minder in staat is om andere oplossingen toe te passen. We spreken dan van een verslaving.

Of u nu verslaafd bent of niet, het loont de moeite uw drinkgewoonte te veranderen als de alcohol een functie heeft gekregen.

Volgens de officiële definitie (DSM-5) is er sprake van een stoornis in het alcoholgebruik als er sprake is van een problematisch patroon van alcoholgebruik. Daarbij zijn twee van de volgende kenmerken van toepassing:

• Vaker en in grotere hoeveelheden gebruiken dan het plan was.
• Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen.
• Gebruik en herstel van gebruik kosten veel tijd.
• Sterk verlangen om te gebruiken
• Door gebruik minder goed functioneren op het werk, school of thuis.
• Blijven gebruiken, ondanks dat het problemen meebrengt in de relatie
• Door gebruik opgeven van hobby’s, sociale activiteiten of werk
• Voortdurend gebruik, zelfs als daardoor gevaar ontstaat (bijvoorbeeld rijden onder invloed)
• Voortdurend gebruik ondanks de kennis dat het gebruik lichamelijke of psychische problemen met zich mee brengt of verergert.
• Grotere hoeveelheden nodig hebben om het effect nog te voelen, er ontstaat tolerantie.
• Het optreden van ontwenning, die  minder hevig worden door meer van de stof te gebruiken

Alcohol lijkt het goed te doen als inslaapmiddel. Toch kleeft daar wel een nadeel aan. Er  is namelijk steeds meer nodig voor hetzelfde effect. Dat ene borreltje of glas wijn worden er misschien geleidelijk aan steeds meer.

Alcohol verhindert een gezonde slaap. De verwerkingsprocessen die zich afspelen in de hersenen, functioneren slechter als er alcohol is gedronken.

Wakker worden en opstaan is uiteraard prettiger als iemand heeft  geslapen zonder alcohol. Als je gewend bent om onder invloed te gaan slapen, is hetinderdaad lastiger is om nuchter te gaan slapen. Het lichaam heeft tijd nodig heeft om weer om te schakelen naar een gezond slaappatroon nadat iemand is gestopt bent met drinken.
Bovendien zijn er, bij een gezond slaappatroon, individuele verschillen. Sommige mensen liggen altijd een uurtje wakker voor ze inslapen, anderen slapen licht en worden wakker van nachtelijke geluiden.
Bij inslaapproblemen helpt het aanleren van ontspanningsoefeningen. In de meeste plaatsen is het ook mogelijk een slaapcursus te volgen. U kunt hiernaar informeren bij uw POH of huisarts.

Slaaptips
Hieronder enkele tips om beter in slaap te kunnen komen:

• Zorg ervoor niet een te drukke dagindeling te hebben waarbij je veel dingen moet doen en aan veel dingen tegelijk moet denken. Het is dan logisch dat men dan ’s avonds in bed door blijft gaan met piekeren. Bouw rustmomenten in op een dag, doe even niets en neem de tijd om na te denken.
• Drink een glas warme melk voor het naar bed gaan.
• Drink ’s avonds geen koffie met cafeïne. Sommige mensen zijn zeer gevoelig voor het opwekkende effect van de cafeïne en kunnen beter helemaal geen koffie met cafeïne drinken of daar na ongeveer 12.00 uur ’s middags mee stoppen.
• Eet geen zware maaltijd vlak voor het slapen gaan.
• Bouw een rustmoment in voor het slapen gaan. Luister naar rustige muziek, lees een boek, of maak een korte wandeling.
• Doe ontspanningsoefeningen. Je vindt deze op het internet, er zijn boeken over te vinden of vraag ernaar bij  huisarts of fysiotherapeut.
  Doe geen spannende (computer)spelletjes vlak voor het slapen gaan.
• Vrijen kan wel een ontspannend effect hebben.
• Zorg voor regelmaat, ga zoveel mogelijk op dezelfde tijd naar bed.
• Sporten bevordert een gezond slaappatroon.
• Gebruik de nacht niet om na te denken, wees hierin streng voor uzelf. Verplaats uw gedachten naar ontspannende dingen of laat het denken helemaal los.
• Ga overdag geen slaap inhalen en sta vroeg op. Houd een vast ritme aan, ook na een slechte nacht.
• Slaapmiddelen zijn erg verslavend, deze moeten alleen gebruikt worden in noodsituaties, en dan nog alleen kortdurend.

Voor meer informatie kunt u ook zoeken op het internet onder ‘slaapklachten’ of ‘ontspanningsoefeningen’.

U wilt:

• helemaal stoppen met drinken
• minder drinken
• voorkomen dat u weer terugvalt in overmatig drinken
• een periode stoppen met drinken en daarna matig drinken
• eerst proberen minder te drinken, maar wanneer dat niet lukt, helemaal stoppen met drinken

Wat iemand kiest beslist hij zelf. Het is belangrijk dat om achter de keuze te staan: dat vergroot de kans op succes.
Er is geen pasklaar antwoord op de vraag wat gemakkelijker is: stoppen met drinken of minderen. Soms is het eenvoudiger om eerst een periode – bijvoorbeeld drie maanden -helemaal niet te drinken. Daarmee wordt die ingesleten gewoonte aangepakt.

Het is ook niet zomaar te zeggen wat de beste manier is. Bij direct medisch gevaar is de keuze duidelijk: stoppen.

Goede redenen bij het kiezen voor matig drinken

Dit rijtje is goed als checklist te gebruiken. Matig drinken heeft meer kans op succes als iemand:

1. niet wil stoppen met drinken en ziet zichzelf in staat ziet in de toekomst als een matig drinker door het leven te gaan.
2. een veilige en verantwoorde manier van drinken wil aanleren.
3.  op een manier leren drinken die niet schadelijk  is.
4. omringd wordt door dierbaren die er vertrouwen in dat dit haalbaar is..
5. helemaal stopt met drinken als matigen niet lukt
6. een lichamelijke conditie heeft waarbij matig drinken ook medisch verantwoord is (geen medische bezwaren).
7. matig wil blijven drinken omdat het gezellig  kan zijn om met vrienden mee te doen en omdat drank lekker smaakt.
8.  vrienden heeft die ook matig drinken.
9. een lange periode probleemloos matig gedronken.
10. slechts korte tijd (minder dan twee jaar) overmatig dronk.

Vaak is matig drinken moeilijker dan helemaal stoppen; soms ook niet. Iemand moet zelf kiezen wat het beste werkt , desnoods een periode gewoon iets uitproberen.
Kortom: gewoon doen!

Matig drinken: kans van slagen

Uit verschillende studies is gebleken dat de kans op succesvol matig drinken groter is wanneer iemand:

• jonger is dan 40 jaar.
• geen verslaving in zijn familie heeft.
• geen last van ontwenningsverschijnselen heeft en dit vroeger ook nooit heeft gehad.
• vrouw is.
• minder dan 10 jaar een probleem met drinken heeft.
• op andere gebieden géén grote problemen heeft, zoals bijvoorbeeld  werk, op financieel gebied, in het gezinsleven,  liefdesleven of  met huisvesting.
• vroeger matig gedronken heeft.

Hoe meer van de bovengenoemde punten van toepassing zijn, des te groter is de kans van slagen bij een plan tot minderen. Zijn deze niet  van toepassing dan is stoppen met drinken wellicht een betere keuze.

Het gebruik van alcohol kan een ingesleten gewoonte zijn. Iemand is  bijvoorbeeld gewend om altijd tijdens het koken een biertje te nemen, of  ’s avonds drinkt hij  dagelijks een paar glazen wijn. Maar de gewoonte is ongezond en je kunt kiezen voor een gezondere leefstijl.  Dan kun je natuurlijk al meteen beginnen met het veranderen van  automatismen, de vaste gewoontes doorbreken, nieuwe gewoontes aanleren. Ga eens experimenteren met ander gedrag, en kijk wat dit oplevert. Doorbreek de vaste gewoonte.
Ga meteen aan de slag. Hieronder enkele voorbeelden van hoe je dit kunt aanpakken.

• Varieer met het soort drank. Drinkt iemand bijvoorbeeld altijd bier uit een pijpje? Vervang dit dan eens door een ander merk bier, door een ander formaat fles of glas, of een ander soort drankje.
• Waar drink je uit? Is er een lievelingsglas? Vervang dit dan eens door een ander soort of kleiner maat glas.
• Op welk tijdstip drink je meestal, is daar een vaste gewoonte in? Misschien kun je daarin eens testen wat er gebeurt, hoe is het om op een ander tijdstip te drinken dan men gewend is. Stel je drinkt bijvoorbeeld altijd bij het koken, probeer eens om dit uit te stellen tot het eten klaar is. Of tot na het eten. Of spreek met jezelf af dat om voor of na een bepaald uur niet meer te drinken.
• Wanneer had iemand voor het laatst een alcoholvrije dag? Dat kan een goed gedragsexperiment zijn. Spreek af om een hele dag niet te drinken. Hoe zou dat bevallen? Gewoon doen, dan merk je vanzelf hoe dit bevalt. (Acuut stoppen met drinken is niet aan te bevelen als iemand ontwenning verwacht, overleg dit met de POH of huisarts)
• Waar drinkt iemand  meestal, is er sprake van een vaste plek? Er kan ook worden gevarieerd met de plek waar iemand drinkt. Is er een vaste stoel, een vaste plek in het café, doorbreek dan die gewoonte. Maak het wat minder comfortabel, ga bijvoorbeeld aan de keukentafel zitten, of kies een ander café of andere tafel.

Je hebt meer zin in drinken op plekken en in situaties waar je vaker drinkt of gedronken hebt. Deze situaties, zoals het binnenlopen van een café of het zien van alcoholische drank, zijn voor je lichaam namelijk goede voorspellers van het nuttigen van een alcoholische consumptie. Je lichaam reageert daar op met een tegenreactie. De beleving van deze tegenreactie voelt als trek. Deze lichamelijke sensaties lijken vaak op ontwenningsverschijnselen. Iedereen heeft zijn eigen beleving van trek maar de meeste mensen herkennen het krijgen van een wat verhoogde hartslag, een droge mond (dorst!), zweten en een onrustig gevoel.

Deze tegenreactie treedt op voordat je alcohol gaat drinken. Je lichaam bereidt zich voor op de alcohol. De bedoeling hiervan is om het evenwicht in het lichaam te waarborgen.

Door alcohol te drinken verdwijnen de treksymptomen. De combinatie van de alcohol en de tegenreactie van je lichaam zorgen ervoor dat er weer een evenwicht ontstaat in het lichaam. Dit evenwicht ontstaat niet direct na het eerste of tweede glas. Daardoor is het verleidelijk om door te gaan drinken!

Naarmate iemand vaker alcohol drinkt, wordt de tegenreactie sterker. Er is steeds meer alcohol nodig om hetzelfde effect te bereiken (=tolerantie).

Het is echter niet zo dat de treksymptomen alleen maar kunnen verdwijnen als je gaat drinken. De tegenreactie van je lichaam neemt na verloop van tijd vanzelf af, waardoor de trek vanzelf over gaat. Door het uitzitten en ervaren van de trek, nemen de lichamelijke symptomen af. Dus: trek gaat vanzelf over. Alcohol is hiervoor niet noodzakelijk!

Kennisquiz 1 | Alcohol

 

Weet u welke klachten het gevolg kunnen zijn van alcoholgebruik? Test uw eigen kennis door de antwoorden te omcirkelen. In de bijlage ‘antwoorden kennisquiz alcohol’ vindt u de antwoorden en de toelichting hierop.

Kennisquiz alcohol

1. Regelmatig te veel alcohol drinken kan leiden tot:
A. Jeuk klachten
B. Depressie
C. Verbeterde stemming

2. Als je niet kunt slapen kun je het beste een borreltje nemen
A. Waar, dan voel je je ’s ochtends weer helder en fit
B. Waar, als je ’s avonds alcohol gedronken slaap je dieper en rust je beter uit
C. Niet waar, alcohol verstoort een gezonde slaap

3. Maagpijn en darmklachten zoals diarree verminderen als je stopt met drinken
A. Dat is waar
B. Niet waar, darmklachten verergeren juist als je stopt met alcohol
C. Niet waar, maagpijn verergert juist als je stopt met alcohol

4. Bier en wijn drinken is minder verslavend als sterke drank
A. Waar, bier en wijn zijn minder schadelijk
B. Niet waar, alcohol is alcohol, het maakt niet uit welke drank je drinkt
C. Waar, pas als je aan de sterke drank gaat ben je echt verslaafd

5. Alcohol drinken werkt
A. Pijnstillend
B. Stimulerenda
C. Opwekkend

6. Alcohol drinken veroorzaakt géén…
A. stress klachten
B. whiplash klachten
C. burn-out klachten

7. Regelmatig te veel drinken veroorzaakt
A. Vergeetachtigheid, prikkelbaarheid
B. Hartkloppingen, trillen, veel moe zijn
C. Beide

Antwoorden kennisquiz Alcohol

 

1. Regelmatig te veel alcohol drinken kan leiden tot:
A. Jeuk klachten
B. Depressie
C. Verbeterde stemming

Het juiste antwoord is: B.

Overmatig drinken verergert depressieve klachten. Te veel drinken is vaak zelfs de veroorzaker van een depressie. Na het stoppen met drinken staan mensen binnen enkele weken al op een meer positieve manier in het leven. Voor slechts een kleine groep drinkers geldt dat ze last blijft houden van depressieve klachten na het stoppen met overmatig alcoholgebruik. De depressie kan dan met medicatie en therapie behandeld worden. Een depressie kan echter niet effectief behandeld worden zolang men blijft drinken.

2. Als je niet kunt slapen kun je het beste een borreltje nemen
A. Waar, dan voel je je ’s ochtends weer helder en fit
B. Waar, als je ’s avonds alcohol gedronken slaap je dieper en rust je beter uit
C. Niet waar, alcohol verstoort een gezonde slaap

Het juiste antwoord is: C. 

Alcohol lijkt het goed te doen als inslaapmiddel maar het verhindert een gezonde slaap. Het kan slaapproblemen juist veroorzaken en versterken. Minder drinken of op een ander tijdstip kan de slaapklachten verhelpen. De verwerkingsprocessen die zich afspelen in uw hersenen, functioneren slechter als mensen alcohol hebben gedronken. Je rust dus minder goed uit als je gedronken hebt. Wakker worden en opstaan is uiteraard ook prettiger zonder te hebben gedronken. Als mensen gewend zijn om onder invloed te gaan slapen, kan het lastiger zijn om nuchter te gaan slapen. Het lichaam heeft dan wat tijd nodig om weer om te schakelen naar een gezond slaappatroon.

3. Maagpijn en darmklachten zoals diarree verminderen als je stopt met drinken
A. Dat is waar
B. Niet waar, darmklachten verergeren juist als je stopt met alcohol
C. Niet waar, maagpijn verergert juist als je stopt met alcohol

Het juiste antwoord is: A.

Als iemand alcohol drinkt maakt de maag meer maagzuur aan. Regelmatig alcohol drinken kan op den duur leiden tot aantasting van het maagslijmvlies. Er kan een chronische ontsteking van het maagslijmvlies ontstaan. Het verteren van het voedsel wordt ook moeilijker. U merkt dat door maagpijn, soms ook misselijkheid en braken. Ook het darmslijmvlies is gevoelig voor ontstekingen door overmatig alcoholgebruik. Sommige mensen ontwikkelen chronische diarree van overmatig drinken.

4. Bier en wijn drinken is minder verslavend als sterke drank
A. Waar, bier en wijn zijn minder schadelijk
B. Niet waar, alcohol is alcohol, het maakt niet uit welke drank je drinkt
C. Waar, pas als je aan de sterke drank gaat ben je echt verslaafd

Het juiste antwoord is: B.

Het maakt niet uit welke drank men drinkt. Hoe schadelijk of verslavend het is hangt ervan af hoe vaak en hoe veel iemand nuttigt. En ook of het drinken voor problemen zorgt. De hoeveelheid waarvan de gezondheidsraad (2015) zegt dat die geen schade oplevert op lange termijn, dus wat verantwoord drinken is, dat is: Drink geen alcohol, of in ieder geval niet meer dan één standaardglas per dag. Als er een problematisch patroon van alcoholgebruik is, dan spreken we, volgens de officiële definitie (DSM-5), van ‘een stoornis in het alcoholgebruik’. Dat is zo bij minimaal 2 kenmerken van onderstaand rijtje:
• Vaker en in grotere hoeveelheden gebruiken dan het plan was.
• Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen.
• Gebruik en herstel van gebruik kosten veel tijd.
• Sterk verlangen om te gebruiken
• Door gebruik minder goed functioneren op het werk, school of thuis.
• Blijven gebruiken, ondanks dat het problemen meebrengt in de relatie
• Door gebruik opgeven van hobby’s, sociale activiteiten of werk
• Voortdurend gebruik, zelfs als daardoor gevaar ontstaat (bijvoorbeeld rijden onder invloed)
• Voortdurend gebruik ondanks de kennis dat het gebruik lichamelijke of psychische problemen met zich mee brengt of verergert.
• Grotere hoeveelheden nodig hebben om het effect nog te voelen, er ontstaat tolerantie.
• Het optreden van ontwenning, die minder hevig worden door meer van de stof te gebruiken

Verslaafd of niet, het loont de moeite de drinkgewoonte te veranderen als het drinken voor problemen zorgt of een manier is geworden om met problemen om te gaan.

5. Alcohol drinken werkt
A. Pijnstillend
B. Stimulerend
C. Opwekkend

Het juiste antwoord is: A.

Alcohol heeft een verdovende werking, dus het helpt bij pijn. Bijvoorbeeld kiespijn vermindert als u alcohol drinkt. Het helpt echter maar tijdelijk. Als de alcohol is uitgewerkt, voelt u de kiespijn weer. Zo kan een bezoekje aan de tandarts wel worden uitgesteld, maar de kies wordt er niet beter van. Dit geldt ook voor andere pijn in het lichaam. De pijn wordt verdoofd, maar de kwaal niet verholpen. Alcoholgebruik vertraagt bovendien het genezingsproces. Het afbreken van alcohol vergt energie die het lichaam nodig heeft om te herstellen. In sommige gevallen is het zelfs zo dat overmatig drinken juist de oorzaak is van pijn, zoals bij maagpijn of hoofdpijn.

6. Alcohol drinken veroorzaakt géén…
A. stress klachten
B. whiplash klachten
C. burn-out klachten

Het juiste antwoord is: B.

Overmatig drinken kan zowel stress als burn-out klachten veroorzaken of verergeren. Alcoholgebruik geeft een tijdelijk een gevoel van ontspanning maar het is, zodra het is uitgewerkt, geen oplossing voor stress en burn-out klachten. Het staat het oplossen van problemen in de weg omdat alcohol psychische klachten verergert. Het zorgt ervoor dat het steeds moeilijker wordt om stress en problemen het hoofd te bieden. Het gevoel van falen en mislukken wordt daardoor erger. Dit verergert de gevoelens van stress weer. Door te stoppen met drinken krijgen de hersenen de meeste kans op herstel. Stoppen met drinken vergroot de stressbestendigheid en het vermogen om problemen op te lossen.

7. Regelmatig te veel drinken veroorzaakt
A. Vergeetachtigheid, prikkelbaarheid
B. Hartkloppingen, trillen, veel moe zijn
C. Beide

Het juiste antwoord is: C.

Alcohol kan al deze problemen veroorzaken, in stand houden of verergeren. Andere klachten die vaak met overmatig alcoholgebruik samengaan zijn stress, problemen met werk of studie, agressie, relatieproblemen, nervositeit en somberheid. Stoppen met drinken zal de klachten verminderen en is nodig om problemen aan te kunnen pakken op een manier die wel werkt.

Als je hebt besloten om te stoppen met alcohol drinken, is het goed je daarop voor te bereiden. Des te groter is de kans op succes. Hieronder volgen een aantal tips die  daarbij kunnen helpen. Lees ze aandachtig door, en probeer ze toe te passen op je eigen situatie.

– Zorg voor alcoholvrije drankjes in huis die je lekker vindt.
– Houd een regelmatig leefpatroon aan.
– Vermijd drinksituaties.
– Geen alcoholvoorraad in huis.
– Zorg voor een goede tijdsindeling met voldoende ontspanning en afleiding.
– Vermijd stressvolle situaties.
– Eet voldoende (een lege maag geeft sneller trek in drinken).
– Raak niet in paniek als je trek merkt. Dit is een moment dat voorbij gaat.
– Beloon jezelf regelmatig voor je prestatie.
– Organiseer steun in je directe omgeving. Op wie kun je een beroep doen als het lastig wordt of je wilt gewoon even praten?
– Denk regelmatig aan de voordelen die het niet drinken voor je heeft.
– Drink veel water.
– Geef niet te snel op.
– Kijk niet te ver vooruit.
– Probeer in gedachten bezig te zijn met wat je wel mag eten en drinken en richt  niet op wat je niet mag drinken van jezelf.
– Overweeg of je ondersteunende medicatie wilt gebruiken, overleg dit met de POH of huisarts.

Het is belangrijk om te beseffen dat het stoppen met drinken een behoorlijke verandering is. Als men langere tijd gewend is om dagelijks, wekelijks of op vaste tijden alcohol te drinken zul hij of zij  op deze momenten iets gaan missen. Als je gewend bent om alcohol te drinken om minder last te hebben van vervelende gedachten of gevoelens, zul je nu een nieuwe manier moet vinden om hiermee om te gaan. Het is goed om te beseffen dat dit ingrijpende veranderingen kunnen zijn in het dagelijkse leefpatroon. Je stelt een hoge eis aan jezelf en hebt de verwachting dat dit je goed af gaat. Dit is een belangrijk en goed streven.

Toch is het ook goed om van te voren stil te staan bij het moment waarop het plan misschien niet lukt. Als het een keer de mist in gaat, is dan het hele plan verloren? Heeft het voortzetten van de plannen om te stoppen dan nog wel zin? Hoe ga je om met deze teleurstelling en hoe pak je de draad weer op?

Hier volgen enkele praktische tips die kunnen helpen om controle te houden op het drankgebruik. Deze tips zijn opgesteld aan de hand van succesvolle ervaringen van anderen.

Algemene tips voor matig drinken

• Wissel het drinken van bier of wijn af met het drinken van water. Drink na elk glas alcohol een glas water of fris. Je drinkt dan minder alcohol en het promillage alcohol in je lichaam loopt minder snel op.
• Begin de avond met fris of water en ga later op de avond pas over op het drinken van alcohol. Je drinkt dan veel minder alcohol. Pas dan wel op dat je niet gaat ‘inhalen’.
• Kies voor een ander drankje dan je favoriete drankje.
• Houd het drinktempo laag.
• Zet na elke slok het glas weer neer.
• Ga niet drinken bij spanningen, irritaties of problemen.
• Drink niet op een lege maag.

Situaties buitenshuis (bijvoorbeeld de kantine of het café)

• Sluit aan bij de niet-drinkers op een feestje.
• Blijf niet ‘hangen’. Spreek met jezelf of je partner een tijd af om te vertrekken.
• Spreek van te voren, met jezelf of anderen, af hoeveel je wilt drinken en wanneer je wilt drinken. Houd je aan die afspraak.
• Neem niet teveel geld mee. Laat het bankpasje thuis.
• Wie is de BOB? De BOB, Bewust Onbeschonken Bestuurder, blijft  nuchter en brengt de mensen veilig thuis.  BOB zijn helpt om niet te drinken.

Thuissituatie

• Zorg dat er geen of weinig alcohol in huis is.
• Maak het lastig om een nieuw glas te nemen. Zet bijvoorbeeld de fles ver weg, zodat je minder snel in de verleiding komt om bij te schenken.
• Drink uit kleine glazen.
• Ga op tijd naar bed of ga tegelijk met je partner naar bed.
• Ga op een andere plek zitten dan de plek waar je gewoonlijk zit als je drinkt. Kies bijvoorbeeld voor een stoel in plaats van de bank.

Misschien de moeite waard om de tips uit te proberen. Veel succes ermee!

Bij benzodiazepinen is het belangrijk dat ze niet te lang worden gebruikt. De richtlijnen van huisartsen geven de volgende termijnen aan:

Bij gebruik als slaapmiddel:
Maximaal 14 dagen aaneengesloten gebruiken.

Bij gebruik als middel bij angst, spanning of onrust:
Maximaal 2 maanden aaneengesloten gebruiken.

Bij gebruik voor andere aandoeningen (bijvoorbeeld epilepsie of ernstige psychische problemen):
De gebruiksduur is afhankelijk van de aandoening.

 

Waarom niet lang gebruiken?

Daar zijn vijf redenen voor:

1. Er ontstaat afhankelijkheid van benzodiazepinen. Om zich goed te voelen is er telkens weer een benzodiazepine nodig.
2. De werking neemt af. Bij sommige middelen al na twee weken. Er is dan steeds meer medicatie nodig om hetzelfde effect te voelen.
3. Gewenning aan de bijwerkingen. Die bijwerkingen hebben lichamelijke, psychische en sociale gevolgen. Mensen die gestopt zijn met benzodiazepinen merken dat ze zich fitter, helderder en prettiger voelen. Ze hadden eerst niet door hoe versuffend de benzodiazepinen werkten.
4. Stoppen wordt moeilijk. Benzodiazepinen werken op termijn verslavend. Bij stoppen treden vervelende ontwenningsverschijnselen op.
5. Het is beter voor lichaam en geest om ze kort te gebruiken. Benzodiazepinen lossen de oorzaak van lichamelijke of psychische problemen niet op. Ze onderdrukken alleen gevoelens van onrust en spanning.

Op een gegeven moment merkt men dus niets meer van de werking. Maar er treden mogelijk wel klachten op na het stoppen. Er is dan een verslaving ontstaan.

Is stoppen moeilijk?

Benzodiazepinen hebben de vervelende eigenschap dat ze gewenning en daardoor verslaving veroorzaken. Dat kan al na twee weken optreden. Gewenning wil zeggen dat er steeds meer nodig is om hetzelfde effect te bereiken. Verslaving wil zeggen dat klachtne ontstaan wanneer de benzodiazepinen gestopt worden. De mate van gewenning en verslaving hangt af van een aantal factoren, zoals:

• hoe lang u het middel gebruikt
• het soort middel
• de dosering
• de reden waarvoor het middel wordt gebruikt.

Met een goed afbouwschema lukt het de meeste mensen om te stoppen. Met de POH kan een verantwoord afbouwschema worden gemaakt.

Benzodiazepinen lossen de oorzaak van een slaapprobleem, spanning of onrust niet op. Door te stoppen met deze medicijnen kan bekeken worden in hoeverre die klachten nog bestaan en welke behandeling daarbij hoort.

Iedereen kan slapen zonder benzodiazepinen. Dat gaat soms niet vanzelf. Als iemand stopt met benzodiazepinen kunnen er ontwenningsverschijnselen optreden. Het is mogelijk dat iemand  een tijdje minder goed gaat  slapen. Als de ontwenningsverschijnselen zijn verdwenen zullen de voordelen worden ervaren.

Goed slapen zonder piekeren

Piekeren houd je uit de slaap. Herken het piekeren en wees hierin streng voor jezelf. Piekeren kost veel energie en lost niks op. Problemen zien er in het ochtendlicht altijd anders uit dan ’s avonds in bed. Als u toch graag piekert, spreek dan met uzelf af dat u elke ochtend een bepaalde tijd mag besteden aan het piekeren.

We kennen drie soorten van piekeren.

• Piekeren over dingen die misschien zouden kunnen gebeuren.

Bij deze vorm van piekeren maken mensen zich veel zorgen, dit gaat gepaard met angstige gevoelens. Het gepieker kan gaan over allerlei uiteenlopende zaken die angst oproepen

• Piekeren over dingen waar je niets aan kunt veranderen.

Dit gepieker gaat vaak gepaard met gevoelens van frustratie, machteloosheid, boosheid en verdriet. Ook hier kan het gepieker over allerlei onderwerpen gaan. Frustratie over het werk, zorgen om je kinderen of ouders. Piekeren over het verdelen. Het gepieker zorgt ervoor dat je je nog gefrustreerder, machtelozer, bozer of verdrietiger gaat voelen. Juist omdat je weet dat je er niets aan kunt veranderen.

• Piekeren over piekeren

Hierbij gaat het piekeren over het feit dat er zoveel wordt gepiekerd. Veel tijd wordt besteed aan piekeren. Het gevoel dat het gepieker zo sterk is dat het niet te stoppen is, zorgt voor angstgevoelens. Deze gedachten leiden weer tot angstige gevoelens en je gaat je nog meer zorgen maken.

 

 ‘Ik moet minstens 8 uur achter elkaar doorslapen, anders ben ik de volgende ochtend niet uitgerust.’

Over wat een normale slaap is, bestaan nogal wat misverstanden. Dit zijn de feiten:

Slaapduur
Wat een normale slaapduur is verschilt van persoon tot persoon. Niet iedereen heeft 8 uur slaap nodig. Sommige mensen hebben voldoende aan 5 uur slaap per nacht. Anderen hebben 10 uur per nacht nodig.

Tijd nodig om in te slapen
De een ligt langer wakker voordat hij inslaapt dan de ander. Lang niet iedereen valt als een blok in slaap. Een half uur wakker liggen voor het inslapen is heel normaal. Soms is het nodig om eerst tot rust te komen voordat de slaap kan intreden..

Aantal keren wakker
Het is normaal als iemand tijdens de slaap een aantal keer wakker wordt. Zeker tegen de ochtend.

Ouderdom
Ouderen slapen minder lang en minder diep. Ook worden ze overdag eerder moe, zelfs als ze normaal geslapen hebben.

Oorzaken slaapprobleem

Wanneer iemand slecht slaapt en daardoor overdag slecht functioneert spreken we van een slaapprobleem. Na een slechte nacht kunnen overdag problemen ontstaan: vermoeidheid, prikkelbaarheid en moeite met concentratie.

Slecht slapen kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld:

• spanningen of zorgen
• lichamelijke klachten zoals pijn, jeuk en benauwdheid
• onregelmatig werk of vliegreizen
• middagdutjes die de slaapbehoefte ’s avonds verminderen
• koffie of sigaretten voor het slapen gaan
• alcoholgebruik
• vergaderingen of sporten in de late avond

Aanpakken slaapprobleem

Het is verstandig om eerst te kijken of er een oorzaak te vinden is voor het slaapprobleem. Soms blijkt het voldoende om enkele tips aan te houden. Vergeet ook niet dat slaapproblemen vaak tijdelijk zijn en na verloop van tijd vanzelf weer overgaan.
Veel mensen gebruiken lange tijd benzodiazepinen voor hun slaapprobleem. Dit is geen oplossing voor het probleem, het vermindert alleen tijdelijk de klachten. Bij dagelijks gebruik is na een aantal weken de werkzaamheid afgenomen.

Kennisquiz slaap- en kalmeringsmiddelen

 

1. Wat is de medische naam voor slaap- en kalmeringsmiddelen?
A. Benzodiazepinen
B. Pammetjes
C. Bammetjes

2. Voor hoe lang mogen deze benzodiazepinen voorgeschreven worden als iemand slaapproblemen heeft?
A. Eenmalig maximaal 5 tot 10 tabletten. Dagelijks gebruik moet worden vermeden
B. Maximaal 14 dagen aaneengesloten gebruik
C. Voor onbepaalde tijd en alleen zo nodig

3. Waarom is het verstandig om benzodiazepinen alleen voor korte tijd te gebruiken?
A. Omdat het verslavend is
B. Omdat je het vervelende bijwerkingen heeft
C. Beide antwoorden zijn juist

4. Hoeveel eerder en hoeveel langer slaap je gemiddeld als je een slaapmiddel gebruikt?
A. 17 minuten eerder / 40 minuten langer
B. 40 minuten eerder / 1 uur per nacht langer
C. 1 uur eerder / 2 uur langer

5. Hoe kunnen mensen er het beste mee stoppen als ze al langdurig gebruiken?
A. Het beste is in één keer te stoppen
B. Langzaam afbouwen
C. In een kliniek onder medisch toezicht

6. Het gebruik van benzodiazepinen veroorzaakt veel…
A. Botbreuken en ziekenhuisopnames
B. Gehoorproblemen en slecht zicht
C. Longontstekingen

7. Welke soorten slaap- en kalmeringsmiddelen zijn er?
A. Middelen met een kortdurende en middelen met een langdurende werking
B. Middelen mèt en middelen zonder bijwerkingen
C. Middelen voor peuters en middelen voor kleuters

Antwoorden kennisquiz Slaap- en kalmeringsmiddelen

 

1. Wat is de medische naam voor slaap- en kalmeringsmiddelen?
A. Benzodiazepinen
B. Pammetjes
C. Bammetjes

Het juiste antwoord is: A.

De medische naam is Benzodiazepinen. Dat zijn medicijnen met een rustgevende en ontspannende werking. Ze bestaan sinds de jaren 60. In het begin dacht men dat ze veilig waren en dat er weinig nadelen aan kleefden. Sinds de jaren 80 is daar verandering in gekomen. Toen werd bekend dat ze verslavend zijn en dat ze wel degelijk bijwerkingen hebben.

2. Voor hoe lang mogen deze benzodiazepinen voorgeschreven worden als iemand slaapproblemen heeft?
A. Eenmalig maximaal 5 tot 10 tabletten. Dagelijks gebruik moet worden vermeden
B. Maximaal 14 dagen aaneengesloten gebruik
C. Voor onbepaalde tijd en alleen zo nodig

Het juiste antwoord is: A.

Het voorschrift bij slaapproblemen is: eenmalig voorschrijven en dan niet meer dan vijf tot tien tabletten. Dagelijks gebruik moet worden vermeden. Dit is volgens de laatste inzichten en volgens de standaard van de Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Zo wordt gewenning en afhankelijkheid aan het middel voorkomen. Veel huisartsen werken nog volgens de eerdere NHG richtlijnen die voorschreven: maximaal 14 dagen aaneengesloten gebruiken. Ook zijn er patiënten die deze middelen al jarenlang voorgeschreven krijgen omdat dat vroeger de gewoonte was of omdat ermee stoppen best lastig kan zijn.

3. Waarom is het verstandig om benzodiazepinen alleen voor korte tijd te gebruiken?
A. Omdat het verslavend is
B. Omdat je het vervelende bijwerkingen heeft
C. Beide antwoorden zijn juist

Het juiste antwoord is: C.

Het zijn verslavende middelen. Je lichaam went eraan, je hebt het gevoel niet zonder te kunnen en je lichaam heeft steeds meer nodig voor hetzelfde effect. Vaak merken mensen het niet meer, maar het gebruik heeft ook vervelende bijwerkingen:
• Sufheid. Dit zorgt voor een vertraagde reactie. Je mag dan ook geen auto besturen.
• Spierontspanning. Dit zorgt samen met de vertraagde reactiesnelheid ervoor dat iemand sneller valt en iets breekt.
• Gevoelsmatige afvlakken. Dit zorgt ervoor dat mensen minder kunnen genieten.

Mensen die gestopt zijn na langdurig gebruik voelen zich vaak beter en levendiger, ‘alsof de zon weer ging schijnen’ is een veelgehoorde uitspraak van mensen die gestopt zijn.

4. Hoeveel eerder en hoeveel langer slaap je gemiddeld als je een slaapmiddel gebruikt?
A. 17 minuten eerder / 40 minuten langer
B. 40 minuten eerder / 1 uur per nacht langer
C. 1 uur eerder / 2 uur langer

Het juiste antwoord is: A.

In vergelijking met een placebo (nep-medicijnen) slapen mensen dan 15 tot 20 minuten sneller in, en slapen ze 30 tot 50 minuten langer. Na 2 weken neemt dit effect geleidelijk af. De ongewenste bijwerkingen blijven echter bestaan.

5. Hoe kunnen mensen er het beste mee stoppen als ze al langdurig gebruiken?
A. Het beste is in één keer te stoppen
B. Langzaam afbouwen
C. In een kliniek onder medisch toezicht

Het juiste antwoord is: B.

In één keer stoppen verergert de klachten waarvoor het middel gebruikt werd, zoals angst, slapeloosheid en onrust. Om te stoppen na langdurig gebruik kan iemand het beste langzaam afbouwen. Dat kan gewoon thuis, met of zonder hulp maar altijd eerst in overleg met de huisarts. Tijdens dit proces kan het prettig zijn om gesprekken met een hulpverlener te hebben. Het kost vaak tijd voordat de klachten verminderen of verdwijnen.

6. Het gebruik van benzodiazepinen veroorzaakt veel…
A. Botbreuken en ziekenhuisopnames
B. Gehoorproblemen en slecht zicht
C. Longontstekingen

Het juiste antwoord is: A.

Jaarlijks veroorzaken benzodiazepinen zo’n 100.000 valpartijen met 20.000 ziekenhuisopnames. Vooral bij ouderen kan de genezing lang duren.

7. Welke soorten slaap- en kalmeringsmiddelen zijn er?
A. Middelen met een kortdurende en middelen met een langdurende werking
B. Middelen mèt en middelen zonder bijwerkingen
C. Middelen voor peuters en middelen voor kleuters

Het juiste antwoord is: A.

Er zijn veel soorten benzodiazepinen. Sommige worden toegepast bij slaapproblemen, anderen bij angst of epilepsie. Ook verschilt de tijdsduur waarin ze werken. Er zijn middelen met een kortdurende en met een langdurende werking. Helaas hebben alle benzodiazepinen vervelende bijwerkingen zoals een verslavend effect, sufheid en spierontspannend effect. Mensen die gestopt zijn met benzodiazepines staan niet alleen lichamelijk sterker op de benen. Ze voelen zich levenslustiger. Ze kunnen beter met problemen omgaan, voelen zich helderder, minder vlak en meer betrokken bij hun omgeving. Ze kunnen zich beter concentreren, zijn actiever en genieten meer.

Mensen gebruiken cannabis om verschillende redenen. De één gebruikt het bijvoorbeeld om zich beter te kunnen ontspannen, de ander wil even niet denken aan een vervelende gebeurtenis en weer een ander gebruikt het zo nu en dan om recreatieve redenen.

Cannabis heeft een aantal positieve effecten, anders zouden mensen het niet gebruiken. Maar het heeft ook een aantal nadelige gevolgen. Zeker wanneer mensen blowen om minder last te hebben van iets vervelends, dat kan van alles zijn. Blowen kan een manier worden om met problemen om te gaan. Cannabis lijkt dan hiervoor een soort oplossing te worden. Cannabis heeft dan een functie gekregen, bijvoorbeeld om zich minder te vervelen, of  lekkerder te voelen, om even niet aan problemen te hoeven denken of om makkelijker in slaap te komen. Iemand die blowt vanwege een dergelijke functie is steeds minder in staat om andere oplossingen toe te passen. Dan wordt gesproken van ‘cannabisgerelateerde stoornissen’. Wanneer cannabisgebruik een functie heeft gekregen, is het verstandig deze gewoonte te veranderen.

Er is sprake van een ‘Stoornis in cannabisgebruik’ als twee van de volgende kenmerken binnen een jaar optreden.

1. Iemand gebruikt meer cannabis, of langer, dan hij van plan was.
2. Er is een wens of poging te stoppen met cannabis.
3. Het gebruik van cannabis kost veel tijd, inclusief de voorbereiding en de hersteltiid.
4. Er is een sterke drang tot gebruik.
5. Werk, school, of andere verplichtingen komen in de knel door het gebruik.
6. Bijven gebruiken van cannabis, ook al zijn er problemen in de persoon of de relaties.
7. Belangrijke activiteiten komen in de knel door het gebruik.
8. Gevaarlijks situaties, bijvoorbeeld rijden onder invloed van cannabis.
9. Toch cannabis gebruiken hoewel er lichamelijke of psychische problemen zijn.
10. Tolerantie. Er is steeds meer cannabis nodig voor hetzelfde effect.

Onttrekkingssymptomen (ontwenning) bij staken van het gebruik.

Het veranderen van gewoontes kan helpen bij het minderen of stoppen van het gebruik van cannabis.

Een voorbeeld

Iemand is  gewend om te blowen wanneer hij  zich gespannen voelt. Als iemand drugs gebruikt heeft, voelt u zich minder gespannen of zelfs ontspannen. Een joint roken om dit vervelende gevoel te verdrijven, is een ingesleten gewoonte geworden. Het is zaak om die gewoontes te herkennen en – in plaats van te gaan blowen – iets anders te doen met dit gespannen gevoel. Voor de één zal het lastiger zijn om het blowen af te leren dan voor de ander, dat heeft ook te maken met de mate waarin er mogelijk sprake is van erfelijke kwetsbaarheid. Maar het is altijd iets wat iemand kan beïnvloeden. Na verloop van tijd leert hij of zij om op een andere manier om te gaan met een gevoel van spanning, de nieuwe aanpak wordt een nieuwe gewoonte.

Nog een voorbeeld
Na het werk, pakt iemand direct  de benodigdheden om een joint te draaien en steekt deze op. Dit gaat elke dag zo. Zo is deze gewoonte aangeleerd. Het is een automatisme geworden waar iemand nauwelijks meer bij stilstaat. Het thuiskomen na het werk is dus de risicosituatie. Het automatisme wordt doorbroken. Dit vergt oplettendheid, want oude gewoontes hebben soms de neiging om weer de kop op  te steken als je niet oplet.
Het nieuwe gedrag, de nieuwe aanpak wordt langzamerhand een nieuwe gewoonte.

Meteen beginnen
U kunt natuurlijk al meteen beginnen met het veranderen van die automatismen, uw vaste gewoontes doorbreken, nieuwe gewoontes aanleren.  Ga al vast eens experimenteren met ander gedrag, en kijk wat dit u oplevert. Doorbreek de vaste gewoonte. Heeft u al een idee hoe u dat zou willen doen? Ga dan meteen aan de slag. Hieronder vindt u enkele voorbeelden van hoe u dat zou kunnen aanpakken.
Varieer in tijd of plaats, in soort of wijze van inname. Ga eens naar een ander verkoopadres, rook niet meer in het bijzijn van anderen, of juist alleen nog maar in het bijzijn van anderen. Stel voor uzelf een begin of eindtijd vast of een maximum hoeveelheid. Doorbreek uw gewoonte.

Effecten
Hieronder staan enkele psychische effecten die kunnen optreden bij cannabisgebruik.

• De stemming wordt versterkt. Als iemand  vrolijk is, zal dat gevoel versterkt worden, maar wanneer iemand bijvoorbeeld somber is, kan dat ook sterker worden. In het laatste geval is het blowen een onprettige ervaring.
• Er ontstaat rust en een ontspannen gevoel.
• De slappe lach, de zogenoemde lachkick.
• Het gevoel en besef van tijd wordt
• De dingen worden anders waargenomen. Lichamelijke aanraking wordt gevoeliger, men ziet kleuren anders en muziek wordt anders waargenomen.
• Concentratie neemt af.
• Mogelijke fantasieën.
• De wereld wordt kleiner, iemand raakt meer in zichzelf gekeerd.
• Een badtrip behoort tot de mogelijkheden. Dit is een angstige ervaring waarin paniek kan ontstaan, iemand verward wordt en wanen krijgt. Daarnaast kunnen ook hallucinaties voorkomen.

Risico’s
Cannabisgebruik heeft psychische gevolgen. Indien iemand  overmatig en vaak blowt, heeft hij meer kans op het krijgen van één of meer van de volgende klachten.

• Wie als puber geregeld een joint rookt, heeft op latere leeftijd meer kans om schizofreen te worden of last te krijgen van psychoses.
• Mensen met een psychische stoornis, zoals een depressie of angstklachten, kunnen meer last van hun klachten krijgen.
• Mensen bij wie psychische klachten in de familie zitten of die door andere redenen gevoelig zijn voor psychische stoornissen, kunnen door cannabisgebruik voor het eerst last krijgen van deze stoornissen.
• Er kunnen paniekaanvallen ontstaan door het blowen. Dit stopt wanneer de THC uitgewerkt is. THC is de werkzame stof in cannabis.
• Er kunnen geheugenproblemen ontstaan.. Dit geldt voor het geheugen op de korte termijn.

Bij zwangerschap  wordt blowen ten strengste afgeraden. Cannabis komt namelijk ook in het nog ongeboren kind terecht. Bij borstvoeding wordt blowen afgeraden  omdat cannabis in de moedermelk terechtkomt. Blowen tijdens de zwangerschap en na de zwangerschap heeft een negatieve invloed op de verdere ontwikkeling van het kind.

‘Als je een joint rookt val je makkelijker in slaap’ Waar of niet waar?’

Cannabis lijkt het goed te doen als inslaapmiddel. Toch kleeft daar wel een nadeel aan. Als het een gewoonte is om te blowen voordat je gaat slapen, dan wordt cannabis gebruikt als slaapmiddel. Dit kan een vaste gewoonte worden. Wakker worden en opstaan is uiteraard prettiger zonder cannabisgebruik.  Door het blowen ontstaan klachten van vermoeidheid, een duf gevoel,  concentratieproblemen en moeite met informatieverwerking.  Alles lijkt wat trager te werken.

Als iemand gewend is om onder invloed van cannabis te gaan slapen is het  inderdaad lastiger om nuchter te gaan slapen. Het lichaam heeft tijd nodig om weer om te schakelen naar een gezond slaappatroon. Bovendien zijn er, bij een gezond slaappatroon, individuele verschillen. Sommige mensen liggen altijd een uurtje wakker voor ze inslapen, anderen slapen licht en worden wakker van nachtelijke geluiden. Het kan zijn dat iemand  daar weer aan moet wennen.

Als iemand slecht slaapt kunnen  ontspanningsoefeningen helpen. Een slaapcursus, yoga-oefeningen of mindfulness  kunnen van nut zijn.

Slaaptips

Enkele tips om beter in slaap te kunnen komen zonder cannabis:

• Zorg ervoor niet een te drukke dagindeling te hebben waarbij je veel dingen moet doen en aan veel dingen tegelijk moet denken. Het is dan logisch dat je ’s avonds in bed door blijft gaan met piekeren. Bouw voldoende rustmomenten in op een dag, waarbij je even niets doet..
• Drink een glas warme melk (met honing) voor het naar bed gaan.
• Drink ’s avonds geen koffie met cafeïne en beperk de koffie overdag.
• Eet geen maaltijd vlak voor het slapen gaan.
• Bouw een rustmoment in voor het slapen gaan. Luister naar rustige muziek, lees een boek of maak een korte wandeling.
• Doe ontspanningsoefeningen. Je vindt deze op het internet, er zijn boeken over te vinden of vraag ernaar bij je huisarts of fysiotherapeut.
• Doe geen spannende (computer)spelletjes vlak voor het slapen gaan. Vermijd het kijken naar schermen.
• Vrijen kan wel een ontspannend effect hebben.
• Zorg voor regelmaat, ga zoveel mogelijk op dezelfde tijd naar bed.
• Sporten bevordert een gezond slaappatroon.
• Gebruik de nacht niet om na te denken, wees hierin streng voor jezelf. Verplaats je gedachten naar ontspannende dingen of laat het denken helemaal los.
• Ga overdag geen slaap inhalen en sta vroeg op. Houdt een vast ritme aan, ook na een slechte nacht.
• Slaapmiddelen zijn erg verslavend, deze moeten alleen gebruikt worden in noodsituaties en dan alleen kortdurend.

Dromen

Cannabisgebruik heeft invloed op het dromen. De meeste verslavende middelen onderdrukken de REM (Rapid Eye Movement) slaap. REM slaap wordt ook wel de droomslaap genoemd omdat tijdens de REM slaap de meeste dromen optreden.

Als iemand  stopt met het gebruik van middelen die de REM slaap onderdrukken, zoals cannabis, zal het lichaam gaan proberen de tekort gekomen REM slaap in te gaan halen. Dit resulteert meestal in meer REM slaap in de eerste weken van de ontwenning. De REM slaap treedt niet alleen meer, maar ook eerder op tijdens de slaap.

Het gevolg van eerder en meer dromen wordt vaak beschreven als heftige en levendige dromen, die men zich goed kan herinneren. Omdat door cannabisgebruik de droomslaap onderdrukt wordt, en daarmee het dromen,  valt het ook extra op dat je wel droomt als iemand niet meer gebruikt..

Het kan ook zijn dat iemand meer last krijgt van nachtmerries. Voor nachtmerries zijn een aantal oorzaken aan te wijzen. In de eerste plaats komt het vaak voor dat traumatische gebeurtenissen voor onaangename dromen kunnen zorgen. Daarnaast is bekend dat mensen die last hebben van stress of angstklachten ook meer kans hebben op terugkomende nachtmerries. Als cannabis  gebruikt wordt zijn  de  stress en angstklachten vaak onderdrukt en het wordt makkelijker om niet meer aan vervelende gebeurtenissen in het verleden te denken. Als iemand  stopt met gebruik kan het zijn dat deze klachten weer op de voorgrond komen. Overdag ben je hier dan bewust of onbewust mee bezig en ’s nachts kan dit leiden tot nachtmerries. Omdat  na de ontwenning ook iemand  langer en vaker in de REM slaap komt bestaat de kans dat er vaker en meer levendige nachtmerries zijn. Minder goed slapen en veel dromen is heel normaal bij het ontwennen.

Kennisquiz Cannabis

 

1. ‘Hasj en wiet gebruiken is onschadelijk’. Waar of niet?
A. Waar, er zijn geen negatieve effecten voor de gezondheid
B. Waar, maar je kunt er beter niet mee aan het verkeer deelnemen
C. Niet waar, het kan allerlei psychische problemen veroorzaken

2. Cannabisgebruik is een extra risico bij…
A. Vrouwen die zwanger zijn of willen worden
B. Mensen met hart- en vaatziekten
C. Beide

3. Is wiet verslavend?
A. Ja, je kunt inderdaad afhankelijk van worden
B. Nee, het is maar een plantje, puur natuur, je kunt er niet verslaafd aan raken
C. Ja, je hebt steeds meer nodig om hetzelfde effect te krijgen

4. Wat is het effect kort nadat je geblowd hebt?
A. Een betere concentratie en logischer nadenken
B. Dingen beter kunnen onthouden
C. Een andere waarneming van zien, horen en voelen

5. Van veel en vaak en zware wiet gebruiken kun je ernstig in de war raken
A. Ja, maar dat is alleen bij blowen in combinatie met alcohol
B. Ja, dat risico is er vooral als je jong begint met cannabisgebruik
C. Nee, door cannabisgebruik loop je geen verhoogd risico om verward te raken

6. Als je stopt met overmatig cannabisgebruik kun je last krijgen van
A. Slaapproblemen en onrust
B. Eczeem en jeuk
C. Slecht zien en slecht horen

7. Wat is CBD?
A. hetzelfde als THC
B. Cannabis Bepalings Dosis
C. Cannabidiol

Antwoorden Kennisquiz Cannabis

 

1. ‘Hasj en wiet gebruiken is onschadelijk’. Waar of niet?
A. Waar, er zijn geen negatieve effecten voor de gezondheid
B. Waar, maar je kunt er beter niet mee aan het verkeer deelnemen
C. Niet waar, het kan allerlei psychische problemen veroorzaken

Het juiste antwoord is: C.

Cannabis is geen onschuldige drug, maar in vergelijking met andere drugs is cannabis ook niet de meest gevaarlijke drug die er is. Dat wil niet zeggen dat het geen problemen geeft. En
omdat het de concentratie en het reactievermogen beïnvloed is het gevaarlijk, en ook verboden, om ermee aan het verkeer deel te nemen. Overmatig cannabis gebruiken, kan op langere termijn zorgen voor verschillende problemen en klachten. Het kan onder meer leiden tot vergeetachtigheid, prikkelbaarheid, rusteloosheid, slaapproblemen, verminderde eetlust, maagklachten en psychische problemen. Dat kan weer problemen op school of werk en in de relatie met anderen geven. Als je er teveel geld aan uitgeeft kan het gebruik natuurlijk ook tot financiële problemen leiden.

2. Cannabisgebruik is een extra risico bij…
A. Vrouwen die zwanger zijn of willen worden
B. Mensen met hart- en vaatziekten
C. Beide

Het juiste antwoord is: C.

Mensen met hart- en vaatziekten, mensen die zwanger willen worden en zwangere vrouwen en lopen extra risico’s als ze hasj of wiet gebruiken.
• Vruchtbaarheid kan bij zowel mannen als vrouwen verminderen. Dit herstelt zich als iemand stopt met het gebruik van hasj of wiet.
• Bepaalde stoffen uit hasj en wiet komen via de placenta bij de ongeboren baby terecht. Dit kan schadelijk zijn voor het kind. Ook vrouwen die borstvoeding geven, kunnen beter geen cannabis gebruiken.
• Door hasj en wiet kan de bloeddruk plotseling dalen en ontstaan soms hartkloppingen. Dit kan gevaarlijk zijn voor mensen met hart- en vaatproblemen.

3. Is wiet verslavend?
A. Ja, je kunt inderdaad afhankelijk van worden
B. Nee, het is maar een plantje, puur natuur, je kunt er niet verslaafd aan raken
C. Ja, je hebt steeds meer nodig om hetzelfde effect te krijgen

Het juiste antwoord is: A.

Wie regelmatig gebruikt kan er verslaafd aan raken. Je kunt dan niet meer goed zonder de effecten van cannabis. Maar je hebt van cannabis niet steeds meer nodig om hetzelfde effect te krijgen. Zoals bijvoorbeeld bij alcohol of ‘hard drugs’ gebruik wel het geval is als je het overmatig gebruikt. En ontstaat wel een soort van tolerantie. Je wordt nog steeds met kleine hoeveelheden stoned
maar het effect veranderd. Beginnende gebruikers zullen veel eerder lachkicks, paranoia of hallucinaties meemaken. Ervaren gebruikers worden voornamelijk ontspannen. Ervaren gebruikers hebben ook minder last van de verhoogde hartslag en verlaagde bloeddruk. Redenen om te stoppen of minderen met cannabisgebruik zijn als iemand:
• bij stress behoefte aan cannabis krijgt
• vaker en meer cannabis neemt dan hij van plan was
• onrustig wordt als blowen niet kan
• blijft gebruiken terwijl er problemen ontstaan in relaties, op werk/school en gezondheid.
• het stoppen of minderen ermee steeds uitstelt

4. Wat is het effect kort nadat je geblowd hebt?
A. Een betere concentratie en logischer nadenken
B. Dingen beter kunnen onthouden
C. Een andere waarneming van zien, horen en voelen

Het juiste antwoord is: C.

Van cannabisgebruik krijgt iemand een andere kijk op de werkelijkheid. De omgeving ziet er anders uit, geluid klinkt sterker, de fantasie wordt sterker. Gevoelens en stemming worden versterkt. Dat geldt zowel voor positieve als negatieve gevoelens. Het korte termijn effect van blowen wordt meestal als ontspannend ervaren, mensen kunnen zich zwaar (stoned) voelen. De concentratie neemt af, het reactievermogen wordt minder en je kunt niet meer zo goed onthouden. De armen en benen voelen zwaarder. Je kunt je ook duizelig en misselijk voelen. Soms krijgen mensen last van angst en paniek. Ook flauwvallen kan gebeuren. Bij roken merk je dat al na enkele minuten en het effect blijft 2 tot 4 uur. Bij eten begint de werking later, pas na één tot twee uur en kan wel 5 tot 12 uur aanhouden.

5. Van veel en vaak en zware wiet gebruiken kun je ernstig in de war raken
A. Ja, maar dat is alleen bij blowen in combinatie met alcohol
B. Ja, dat risico is er vooral als je jong begint met cannabisgebruik
C. Nee, door cannabisgebruik loop je geen verhoogd risico om verward te raken

Het juiste antwoord is: B. 

Uit verschillende onderzoeken zijn er inmiddels overtuigende aanwijzingen dat bij mensen die in de puberteit en adolescentie beginnen met cannabis, de kans op het ontstaan van psychoses groter is. Een psychose is een ernstige aandoeningen waarbij iemand het contact met de werkelijkheid kwijt is geraakt. Men is dan in de war, angstig achterdochtig en kan last van hallucinaties en waandenkbeelden hebben. Het risico hierop lijkt bij het gebruik van zware wiet (skunk) groter te zijn dan bij gebruik van hasj. Bij sommige blowers kunnen ook depressieve gevoelens ontstaan. Daarnaast komen klachten als een onwerkelijk gevoel (de-realisatie), je niet goed kunnen concentreren en veel moe zijn ontstaan. Ook kan iemand schokken in het hoofd voelen, tintelingen, spiertrekkingen, zichtproblemen en duizelingen. Niet iedereen krijgt al deze klachten. Hoe vaker en hoe meer cannabis iemand gebruikt, hoe groter de kans dat deze klachten kunnen optreden. Ook het combineren van cannabis met andere middelen vergroot de kans hierop aanzienlijk.

6. Als je stopt met overmatig cannabisgebruik kun je last krijgen van
A. Slaapproblemen en onrust
B. Eczeem en jeuk
C. Slecht zien en slecht horen

Het juiste antwoord is: A.

Iemand die veel en vaak blowt, bijvoorbeeld dagelijks zo’n 3 joints, kan last krijgen van ontwenningsverschijnselen als hij stopt of sterk mindert met blowen. Bijvoorbeeld onrustig of angstig voelen, trillen, zweten en hitteaanvallen. Ook hoofdpijn komt voor, problemen met inslapen en soms gewichtsverlies door gebrek aan eetlust. Deze verschijnselen verdwijnen meestal na een aantal dagen tot twee weken na het stoppen. Problemen met inslapen kunnen wat langer aanhouden. Maar ook die problemen zullen afnemen of helemaal verdwijnen.

7. Wat is CBD?
A. hetzelfde als THC
B. Cannabis Bepalings Dosis
C. Cannabidiol

Het juiste antwoord is: C.

CBD staat voor cannabidiol. Het is een stof die voorkomt in hasj of wiet. Een andere stof die voorkomt in wiet is THC (delta-9-tetrahydrocannabinol). THC is de werkzame stof die zorgt voor het ‘stoned’ of ‘high’ effect van hasj en wiet. CBD heeft zelf geen psychoactieve effecten maar beïnvloedt de werking van THC wel. THC is, zeker in vergelijking met veel andere stoffen, weinig giftig. CBD is voor zover nu bekend, nog minder giftig. CBD kan, als het in hoge doseringen gebruikt de afbraak van andere stoffen, waaronder geneesmiddelen, beïnvloeden.

Hier volgen enkele praktische tips die je kunnen helpen om controle te houden op je cannabisgebruik. Deze tips zijn opgesteld aan de hand van succesvolle ervaringen van andere cliënten.

Algemene tips voor matig blowen.

• Leg de joint na elk trekje terug op de asbak en wacht een tijdje.
• Wanneer je in een groepje blowers bent: geef na elk trekje de joint gelijk weer door aan de volgende.
• Neem kleine trekjes, de THC wordt vrijwel direct via je longblaasjes opgenomen; grote lange trekken die je lang in je longen vasthoudt hebben geen zin, er wordt niet meer THC opgenomen en je krijgt er alleen maar meer teer door binnen.
• Ga niet blowen bij spanningen, irritaties of problemen.
• Koop in zo klein mogelijke hoeveelheid, sla geen voorraad in.
• Stel het blowen zo lang mogelijk uit.

Situaties buitenshuis (bijvoorbeeld op een feestje, bij vrienden thuis of in de coffeeshop)

• Sluit je aan bij de niet-blowers op een feestje.
• Blijf niet ‘hangen’. Spreek met jezelf of anderen af hoeveel je wilt blowen en wanneer je wilt blowen.
• Houd je aan die afspraak.
• Neem niet teveel geld mee, laat je bankpasje thuis.
• Zorg ervoor dat je zelf geen of een minimale hoeveelheid wiet of hasj op zak hebt.
• Als je zin hebt om te blowen en je hebt jezelf voorgenomen niet te blowen die avond, zonder je dan even af. Of ga iets doen (bijvoorbeeld een spelletje).
• Als je met de auto ergens naartoe gaat, zorg dat jij de bestuurder bent. Dan heb je een goede stok achter de deur om niet te blowen, stoned autorijden is immers strafbaar.

Thuissituatie

• Zorg ervoor dat de wiet of hasj niet binnen handbereik is, berg het ergens veilig op zodat je niet snel in de verleiding komt om (meer) te blowen.
• Zorg ervoor dat je niet meer wiet of hasj in huis hebt dan de maximale hoeveelheid die je wilt blowen. Haal dus geen extra voorraadje in huis.
• Draai kleine joints in plaats van grote (ter grootte van een sjekkie).
• Ga op tijd naar bed of ga tegelijk met je partner naar bed.
• Ga op een andere plek zitten dan de plek waar je gewoonlijk zit als je blowt. Verandering van gewoontes is belangrijk.
• Gebruik geen andere drugs of alcohol.

Veel succes ermee!

Als je hebt besloten te stoppen met blowen, is het goed je daarop voor te bereiden. Des te groter is de kans op succes. Hieronder volgen enkele tips die daarbij kunnen helpen.

• Organiseer steun in de directe omgeving. Op wie kun je een beroep doen als het lastig wordt of als je gewoon even wilt praten?
• Houd een regelmatig leefpatroon aan.
• Vermijd (zeker in het begin) coffeeshops en andere situaties waarin geblowd wordt.
• Geen voorraadje wiet of hasj in huis.
• Zorg voor een goede tijdsindeling met voldoende ontspanning en afleiding.
• Vermijd stressvolle situaties.
• Raak niet in paniek als trek ontstaat. Dit is een moment dat weer voorbij gaat.
• Beloon jezelf regelmatig voor je prestatie.
• Denk regelmatig aan de voordelen die het niet blowen heeft.
• Drink veel water.
• Geef niet te snel op.
• Kijk niet te ver vooruit.

Het is belangrijk om te beseffen dat het stoppen met blowen een drastische verandering is. Als iemand langere tijd gewend is om dagelijks, wekelijks of op vaste tijden hasj of wiet te gebruiken, zal hij op deze momenten iets gaan missen. Als iemand gewend is om cannabis te gebruiken om minder last te hebben van vervelende gedachten of gevoelens zal hij een nieuwe manier moeten vinden om hiermee om te gaan. Het is goed om te beseffen dat dit ingrijpende veranderingen kunnen zijn in het dagelijkse leefpatroon. Het kost tijd om hieraan te wennen, het leven zonder cannabis voelt eerst misschien onwennig, maar zal op den duur zeker goed bevallen en veel gezondheidswinst opleveren.

De meeste slaapstoornissen zijn van tijdelijke aard en kunnen worden opgelost door de toepassing van enkele regels voor een goede slaaphygiëne. Zie hier enkele tips:

1. Als u problemen heeft of als u neerslachtig bent, praat er dan over met iemand. Bel eventueel iemand met wie u makkelijk kunt praten en praat zorgen van u af. Ga niet slapen met uw problemen.
2. Ga niet slapen met een lege of volle maag.
3. Drink niet te veel koffie, thee, cola of tonic.
4. Het gebruik van alcohol wordt afgeraden.
5. Gebruik van tabak vermijden.
6. Vermijd gewelddadige films op TV of geanimeerde gesprekken of discussie op de late avond.
7. Vermijd intense inspanning laat op de avond.
8. In een goede slaapomgeving (fris, goed verlucht, verduisterd, rustig, op een goed matras) zal u gemakkelijker en comfortabeler slapen.
9. Sommige slaaprituelen kunnen helpen bij de voorbereiding op het slapen. Bijvoorbeeld een warm bad, een glas warme melk, lezen, rustige muziek luisteren, yoga of ontspanningsoefeningen.
10. Tot slot: probeer een regelmatig dag-nachtritme aan te houden. Tracht op regelmatige tijdstippen naar bed te gaan en op te staan.

Mensen die stoppen met roken kunnen door de ontwenning meer prikkelbaar worden dan zij waren toen ze nog rookten. Wanneer iemand die redelijk prikkelbaar en snel geïrriteerd is, dan is het goed om te weten dat dit in eerste instantie kan verergeren bij het stoppen met roken. De normale prikkelbaarheid die in het dagelijks leven geen ernstige problemen opleverde, kan in sommige gevallen tijdelijk uitmonden in overmatige prikkelbaarheid of zelfs agressie. Mocht dit een probleem worden, dan is het goed om daar rekening mee te houden en dit probleem aan te pakken.

Mensen die roken kunnen verschillend reageren wanneer ze een tijd niet roken. De korte ontwenning waar een roker op een dergelijk moment last van heeft, kan een gevoel van onrust teweeg brengen. Door een sigaret op te steken, wordt deze onrust tijdelijk weg genomen. Op die manier krijgt het roken ook een functie; als u dan stopt met roken, kan het moeilijk voor u zijn om met deze gevoelens van onrust om te gaan. Onbewust hebt u uzelf dan aangeleerd om deze gevoelens min of meer ‘weg te roken’. Hieronder zullen wij enkele ontspanningstips geven die u wellicht kunnen helpen tijdens het stoppen met roken.

Ontspanningsoefeningen
Hieronder enkele tips om beter te kunnen ontspannen:

• Let op de ademhaling: een diepe, regelmatige ademhaling vanuit de buik geeft meer rust.
• Ontspanning door inspanning. Sporten is een inspannende activiteit en daardoor een goede manier om te ontspannen. Dat kan door naar een sprotschool of vereniging te gaan. Een lekkere wandeling of fietstocht, even in de tuin werken of naar het zwembad kan ook.
• Denksport, zoals puzzelen of dammen, kan een ontspannend effect opleveren.
• Ontsnap even aan de werkelijkheid. Ga op in een goede film of een mooi boek of geniet van muziek.
• Verwen uzelf. Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld heerlijk ontspannen in bad, onder de douche, in de sauna of onder de zonnebank.
• Zoek afleiding; bel een vriend of vriendin en spreek af om wat leuks te gaan doen.
• Drink geen oppeppende middelen zoals cafeïne, ook alcohol helpt juist niet.
• Leer ontspanningstechnieken.

Het roken heeft een negatieve impact op de hersenen, zo vermindert de doorbloeding en bij ontwenning kunnen er concentratieproblemen optreden. Ook verhoogt roken de kans op het krijgen van dementie, met name Alzheimer. Een ander gevolg van de verminderde doorbloeding is de verhoogde kans op beroertes. Rokers hebben hier meer kans op; naast een verminderde doorbloeding, is de bloeddruk hoger hetgeen kan leiden tot veranderingen aan de bloedvaten. Er zijn twee soorten beroertes: een hersenbloeding en een herseninfarct. Bij een hersenbloeding scheurt er een bloedvat in de hersenen en bij een infarct wordt er een bloedvat afgesloten door een bloedprop in de hersenen. Na het stoppen met roken worden de bloeddruk en doorbloeding al spoedig beter.

Naast deze duidelijke lichamelijke gevolgen, heeft ook de verslaving aan het roken zelf effect op de hersenen. Een verslaving heeft namelijk ook veel te maken met de processen in de hersenen. Van sommige activiteiten krijgen we een prettig gevoel, zoals van eten. Het zijn de hersenen die daarvoor zorgen: als je iets lekkers eet, geven de hersenen een positief signaal af. Het is dit signaal dat het eten zo aantrekkelijk maakt.

Dat systeem is het beloningssysteem van de hersenen. Als we iets doen dat ons vooruit helpt in het leven, dan geven de hersenen een beloningssignaal af: goed gedaan! Dat werkt zo als iemand  iets leuks of fijns doet, na het scoren bij het voetbal, tijdens het vrijen of  terwijl u eet van uw zelfgebakken appeltaart. Ja, dat voelt goed! Eigenlijk belonen de  hersenen ons als we  iets goeds doen. De hersenen geven dat signaal af door bepaalde stoffen aan te maken die u een lekker gevoel geven. Het is een ingewikkeld proces, dat nog steeds wordt onderzocht.

Nicotine heeft een effect op dat beloningssysteem en dus ook op uw gedrag. Daar gaat iets mis. De hersenen reageren alsof nicotine iets positiefs is, ze geven extra veel stoffen af waardoor u zich goed voelt. De hersenen worden als het ware gekaapt door de nicotine. Het beloningssysteem raakt in de war. Komt er namelijk geen nicotine in het  lichaam en hersenen, dan worden die geluksstoffen juist te weinig afgegeven. Dan voelt iemand  zich een tijdje down of zit niet lekker in zijn  vel.
Iemand  wordt dan dus al snel het pad op gestuurd door de hersenen, het pad van meer nicotine. Alle andere zaken in het  leven lijken minder belangrijk, want die leveren minder geluksstoffen op. Dát verklaart waarom een verslaving soms zo hardnekkig kan zijn. Het kost tijd om uw hersenen te resetten en tot die tijd zullen uw hersenen pogingen blijven doen om iemand  de verkeerde kant op te sturen, op zoek naar de geluksstoffen van het beloningssysteem. Ook daardoor hebben we soms meerdere pogingen nodig om te kunnen stoppen met roken. Ondanks de goede voornemens kan een terugval toch plaatsvinden.

Bij het stoppen met roken is het daarom belangrijk om extra aandacht te besteden aan dingen waar je een goed gevoel van krijgt.

‘Lekker even ontspannen met een sigaretje’

Dit is een zin die veel rokers bekend zal voorkomen. Het roken van een sigaret wordt veelal als ontspannend ervaren. Echter, in werkelijkheid heeft nicotine een stimulerend effect. Het zijn vooral de ontwenningsverschijnselen waar je aan tegemoet komt als je een sigaret rookt, die maken dat je het gevoel hebt tot rust te komen. Omdat nicotine het zenuwstelsel stimuleert en activeert, staan rokers vaak niet uitgerust op en slapen ze doorgaans minder goed dan niet-rokers.

Nicotine kan op twee manieren leiden tot moeilijkheden met slapen. Allereerst is het dus een opwekkend middel, te vergelijken met cafeïne, dat zorgt voor meer fysiologische activiteit. Nicotine verhoogt de hartslag, bloeddruk en hersenactiviteit. Ten tweede is nicotine een verslavende stof en wanneer men ’s nachts slaapt, wordt er een aantal uur niet aan de behoefte aan de verslaving voldaan en kan men ’s nachts wakker worden omdat het lichaam behoefte heeft aan nicotine. Dit laatste effect ontstaat bij het stoppen met roken.  Bij het stoppen kan het zijn dat iemand  een periode minder goed (door- of in) slaapt of bijvoorbeeld meer gaat dromen.

Er zijn, ook bij een gezond slaappatroon, individuele verschillen. Sommige mensen liggen altijd een uurtje wakker voor ze inslapen, anderen slapen licht en worden wakker van nachtelijke geluiden. Minder goed kunnen slapen kan heel vervelend zijn, vooral als je bezig bent met het afleren van de gewoonte om te roken.
Bij slaapproblemen  kan het nuttig zijn om het aanleren van ontspanningsoefeningen aan te leren of een slaapcursus te volgen.

Stoppen met roken kan helpen de kwaliteit van de slaap te verhogen.

Sommige rokers hebben last van somberheid, dit kan verergeren op de momenten dat zij niet roken. Dit komt omdat zij dan -kort- aan het ontwennen zijn. Door een sigaret op te steken, wordt dit sombere gevoel tijdelijk opgeheven. Veel rokers merken dit gevoel van somberheid niet eens. Pas wanneer ze een langere tijd niet roken, wordt dit gevoel opgemerkt met als gevolg dat veel rokers toch weer beginnen met roken om dit vervelende gevoel tegen te gaan. Als u dus definitief gaat stoppen met roken, heeft u dit sombere gevoel niet meer op. In een ontwenningsfase kunnen deze sombere gevoelens in eerste instantie toenemen. Omdat u ze niet meer wegrookt, zult u op een andere manier met deze gevoelens om moeten leren gaan. Als er sprake is van een depressie dan kan daarvoor een goede behandeling worden gevolgd.

Kennisquiz tabak

 

1. Als je je ongezonde gewoontes wilt veranderen, zoals meer bewegen, minder eten en
minder alcohol drinken, dan kun je beter niet ook nog het roken aanpakken
A. Dat klopt, alles tegelijk is te zwaar en dat heeft een averechts effect
B. Dat klopt, door nog te blijven roken houd je de andere goede voornemens beter vol
C. Dat klopt niet, je kunt dan juist prima tegelijk stoppen met roken, dan houdt je het beter
vol

2. Als je veel zorgen, stress of problemen kun je beter niet stoppen met roken
A. Dat klopt, dat is niet het juiste moment
B. Dat klopt, roken kalmeert en verbetert je stemming
C. Dat klopt niet, stoppen met roken heeft hier juist een gunstig effect op

3. Stoppen met roken heeft een positief effect op…
A. Depressie
B. Angst en stress
C. Beide antwoorden zijn juist

4. Wat is de werking van Nicotine? Nicotine heeft een..
A. Verdovend effect
B. Stimulerend effect
C. Hallucinerend effect

5. Hoeveel procent van de rokers is van plan te stoppen?
A. 54%
B. 63%
C. 81%

6. Roken staats in de top 3 van ziektelast en gezondheidsverlies. Op welke plek staat
roken precies in deze top 3?
A. 1. Roken / 2. Overgewicht / 3. Hoge bloeddruk
B. 1. Overgewicht / 2. Roken / 3. Alcohol
C. 1. Alcohol / 2. Overgewicht / 3. Roken

7. Op welke plekken mocht je vroeger nog roken?
A. Als leraar in de klas
B. Als je het vliegtuig, in de bus en in de trein zat
C. Allebei antwoorden zijn juist

8. Wat levert stoppen met roken iemand op? Er zijn meerder antwoorden juist, welke?
A. Na 8 uur is de rokersadem weg
B. Na 24 uur is het risico op een hartaanval al kleiner
C. Na 2 dagen komen langzaam reuk en smaak terug
D. Na 3 dagen, de ademhaling normaliseert zich
E. Na 6 maand, het immuunsysteem herstelt, infecties krijgen minder kans
F. Na 1 jaar is het risico op hart- en vaatziekten gehalveerd ten opzichte van actieve rokers

Antwoorden kennisquiz Tabak

 

1. Als je je ongezonde gewoontes wilt veranderen, zoals meer bewegen, minder eten en minder alcohol drinken, dan kun je beter niet ook nog het roken aanpakken
A. Dat klopt, alles tegelijk is te zwaar en dat heeft een averechts effect
B. Dat klopt, door nog te blijven roken houd je de andere goede voornemens beter vol
C. Dat klopt niet, je kunt dan juist prima tegelijk stoppen met roken, dan houdt je het
beter vol

Het juiste antwoord is: C.

Het blijkt dat werken aan een rookverslaving, tegelijk met het aanpakken van andere ongezonde leefgewoontes, elkaar in positieve zin kan beïnvloeden. Blijven roken kan zorgen
voor terugval in andere ongezonde gewoontes. Een combinatieaanpak kan herstelkansen juist vergroten!

2. Als je veel zorgen, stress of problemen kun je beter niet stoppen met roken
A. Dat klopt, dat is niet het juiste moment
B. Dat klopt, roken kalmeert en verbetert je stemming
C. Dat klopt niet, stoppen met roken heeft hier juist een gunstig effect op

Het juiste antwoord is: C.

Onderzoek wijst uit dat er geen argumenten zijn om te wachten met stoppen met roken tot iemand zich stabieler voelt en in rustiger vaarwater zit. Stoppen met roken geeft direct
verbetering van psychische gezondheid. Er is uiteraard wel een periode van ontwenning als iemand stopt met roken. De lichamelijke verslaving is na enkele dagen tot 1 week voorbij. Daarna zal vanwege de psychische verslaving, de zin in een sigaret nog regelmatig de kop opsteken maar dit is geen lichamelijke behoefte meer.

3. Stoppen met roken heeft een positief effect op…
A. Depressie
B. Angst en stress
C. Beide antwoorden zijn juist

Het juiste antwoord is: C.

Uit onderzoek bij mensen die een jaar gestopt zijn, blijkt dat de positieve effecten van stoppen met roken, gelijk zijn (of beter) aan de effecten van antidepressiva! Dat is geldt ook voor rokers die daarnaast ernstige psychiatrische klachten hebben. Stoppen met roken heeft een gunstig effect op angst, depressie en stress. Het zorgt voor een betere kwaliteit van leven en een positievere stemming.

4. Wat is de werking van Nicotine? Nicotine heeft een..
A. Verdovend effect
B. Stimulerend effect
C. Hallucinerend effect

Het juiste antwoord is: B.

Net zoals bijvoorbeeld de caffeïne in koffie, heeft nicotine ook een opwekkend effect. De hartslag en bloeddruk gaan omhoog. Nicotine stimuleert in het lichaam de afgifte van adrenaline aan het bloed. Hierdoor worden gevoelens van vermoeidheid onderdrukt, evenals de eetlust. Het is dus niet, zoals veel mensen denken, een kalmerend middel: ‘even een sigaretje om tot rust te komen’. Wat iemand dan in feite doet is de ontwenningsverschijnselen onderdrukkendie al snel na het roken van de voorlaatste sigaret opspelen.

5. Hoeveel procent van de rokers is van plan te stoppen?
A. 54%
B. 63%
C. 81%

Het juiste antwoord is: C.

Veruit de meeste mensen die roken willen graag stoppen: 81% is van plan te stoppen. Daarnaast heeft 65% van de rokers (ouder dan 15 jr.) al eens een serieuze stoppoging gedaan. Dat houdt in dat iemand minimaal 24 uur aaneengesloten niet gerookt heeft.

6. Roken staats in de top 3 van ziektelast en gezondheidsverlies. Op welke plek staat roken precies in deze top 3?
A. 1. Roken / 2. Overgewicht / 3. Hoge bloeddruk
B. 1. Overgewicht / 2. Roken / 3. Alcohol
C. 1. Alcohol / 2. Overgewicht / 3. Roken

Het juiste antwoord is: A.

Het roken van tabak is dé belangrijkste te voorkomen oorzaak van ziekte en sterfte in ons land. Roken staat op nummer 1 in de top 3 van ziektelast en gezondheidsverlies. Op nummer 4
staat nog alcohol, dus dan kom je op het volledige rijtje:
1. Roken
2. Overgewicht
3. Hoge bloeddruk
4. Alcohol

7. Op welke plekken mocht je vroeger nog roken?
A. Als leraar in de klas
B. Als je het vliegtuig, in de bus en in de trein zat
C. Beide antwoorden zijn juist

Het juiste antwoord is: C.

Op al deze plekken mocht gewoon gerookt worden. Een paar jaar geleden is ook het roken in restaurant en in de café’s afgeschaft. Wat we vroeger normaal vonden, daarvan kunnen we
ons nu niet goed meer voorstellen dat dat gewoon kon.

8. Wat levert stoppen met roken iemand op? Er zijn meerder antwoorden juist, welke?
A. Na 8 uur is de rokersadem weg
B. Na 24 uur is het risico op een hartaanval al kleiner
C. Na 2 dagen komen langzaam reuk en smaak terug
D. Na 3 dagen, de ademhaling normaliseert zich
E. Na 6 maand, het immuunsysteem herstelt, infecties krijgen minder kans
F. Na 1 jaar is het risico op hart- en vaatziekten gehalveerd ten opzichte van actieve
rokers
G. Na 10 jaar stoppen is het risico op longkanker net zo klein als bij een niet-roker

Alle antwoorden zijn juist. Stoppen loont!

Stoppen met roken wordt door veel mensen als lastig ervaren. Vooral als men net gestopt is dan is de verleiding van een sigaret groot. We hebben praktische tips verzameld voor iedereen die net gestopt is met roken. Als je hebt besloten om te stoppen met roken, is het goed je daarop voor te bereiden. Des te groter is de kans op succes. Hieronder volgen een aantal tips die daarbij kunnen helpen.

• Organiseer steun in de directe omgeving. Op wie kun je een beroep doen als het lastig wordt? Overweeg een forum of andere stopgroep.
• Zorg ervoor dat er geen sigaretten en asbakken in huis zijn.
• Maak een lijst met redenen om te stoppen en hang deze zichtbaar op.
• Installeer een stoppen met roken app. Of bijvoorbeeld de Middelen Meter.
• Hou bij hoeveel geld je overhoudt door niet te roken.
• Vermijd rooksituaties.
• Zorg voor voldoende ontspanning en afleiding.
• Vermijd stressvolle situaties.
• Geef je handen iets te doen, speel met een pen of pak de mobiel.
• Eet voldoende en gevarieerd, en vervang het roken niet door snoepen.
• Raak niet in paniek als er trek ontstaat. Dit is een moment dat voorbij gaat.
• Beloon jezelf regelmatig voor je prestatie.
• Denk regelmatig aan de voordelen die het niet roken heeft.
• Geef niet te snel op.
• Kijk niet te ver vooruit.
• Probeer in gedachten bezig te zijn met wat wel mag (eten, drinken, sporten, ontspannen) en richt je niet op wat je niet mag (roken).
• Overweeg het gebruik van nicotinepleisters.

Het is belangrijk om te beseffen dat stoppen met roken een drastische verandering is. Het is goed om te beseffen dat dit veranderingen zullen zijn in je dagelijkse leefpatroon. In het begin vraagt dit extra aandacht, na verloop van tijd ga je merken dat het rookvrije leven normaal voor je wordt.

1. Sta stil bij de nadelen van het roken. Herinner jezelf eraan dat roken echt niet alleen maar leuke en aangename kanten heeft. Door stil te staan bij de nadelen van roken, geef je jezelf de gelegenheid om weg te gaan uit de situatie, ondersteuning te zoeken of na te denken over wat je nu echt wilt.

 

2. Sta stil bij de voordelen van niet roken. Stel je voor hoe trots je op jezelf kunt zijn als je dit moeilijk moment doorstaan hebt. Hoe beter je de voordelen van het niet roken ziet, des te sterker sta je in je schoenen. Denk aan de voordelen, wat levert het je op om nu niet te roken?

 

3. Zoek afleiding. Lichaamsbeweging is een goede manier om trek te overwinnen. Je kunt natuurlijk gaan sporten, maar ook een wandeling kan goed helpen. Ook andere activiteiten waarbij je bezig bent, zoals even iemand helpen of de afwas doen, helpen om trek snel weer voorbij te laten gaan.

 

4. Accepteer dat je trek hebt. Het helpt om te weten dat gevoelens van trek erbij horen als je afbouwt en stopt met roken. Druk het niet weg maar durf het te ervaren. Schiet niet in de stress maar accepteer het, vertrouw erop dat het minder wordt. Voel wat je voelt, wees er niet bang voor. Je rot of gefrustreerd voelen hoort soms gewoon bij het leven. Leer dit kennen en sta er bij stil. Dit doe je als volgt. Als je trek ervaart, geef jezelf dan eens antwoord op de volgende vragen:

–           In welke mate voel ik de trek? Geef een cijfer dat aangeeft hoe sterk je zin om te roken is.

–           Wat voel ik waar precies? Wat merk je, waar in je lijf voel je de zin om te roken?

–           Hoe verloopt dit?

 

Je zult merken dat trek komt, maar ook altijd weer gaat. Leer erop te vertrouwen dat trek in een sigaret niet hoeft te leiden tot roken. De trek in een sigaret zal altijd vanzelf weer verdwijnen.

‘Je hebt geen sigaret nodig om een pauze in te lassen’.

Een sigaret bevat veel schadelijke stoffen, waaronder nicotine, koolmonoxide en teer. De eerste stof, nicotine, wordt erg snel opgenomen in het bloed en bereikt de hersenen binnen 10 seconden. De stof zorgt voor een versnelde hartslag en een hogere bloeddruk. Daarbij kan het de bloedvaten beschadigen en vernauwen. Nicotine is tevens de stof die het meest bekend is, met name om het verslavende effect. Daarnaast verdringt koolmonoxide zuurstof uit het bloed, waardoor er als het ware minder plaats is voor zuurstof. Het tekort aan zuurstof kunt u merken doordat uw conditie verslechtert: u bent sneller moe. Teer tot slot, is de stof die de rokershoest veroorzaakt. Door teer kunnen de longen zichzelf minder goed schoonhouden, omdat het teer de schoonmakers, de trilhaartjes, plakkerig maakt. Hoesten helpt om het vuil uit de longen te krijgen.

Andere schadelijke stoffen in een sigaret zijn:

• benzeen – is kankerverwekkend en mag daarom in Nederland tegenwoordig niet meer worden gebruikt in de industrie;
• arsenicum – een dodelijk gif;
• butaan – een brandstof voor aanstekers;
• cyanide – een stof dat in rattengif zit;
• tolueen – een stof dat plasticsoorten zacht maakt;
• aceton – een verfafbijtmiddel;
• cadmium – een stof dat in oplaadbare batterijen zit

 

Wat gebeurt er zodra u uw sigaret uitdrukt?

Na 20 minuten:
De bloeddruk is weer gezakt tot het niveau van voordat de sigaret werd gerookt. Ook de huidtemperatuur is weer tot de normale waarde gestegen.

Na 8 uur:
De koolmonoxide in het bloed wordt afgebroken en de rooklucht is uit de  adem vervlogen.

Na 24 uur:
Nu al is het risico op een hartinfarct duidelijk afgenomen!

Na 2 dagen:
Langzaam maar zeker keert het  smaak- en reukvermogen terug, iemand proeft alles beter en ruikt meer.

Na 3 dagen:
De ademhaling wordt weer normaal, de negatieve effecten van het roken vormen geen belemmering meer.

Na 3 maanden:
De vaatvernauwende werking van nicotine is niet meer aanwezig waardoor de  circulatie duidelijk verbeterd is. Ook de longcapaciteit is sterk toegenomen.

Na 6 maanden:

Het immuunsysteem werkt weer op volle kracht, hierdoor is iemand veel minder gevoelig voor infecties.

Na 12 maanden:
Het risico op hart- en vaatziekten is nu nog maar half zo groot als toen u nog rookte.

Er ontstaat meer zin in roken op plekken en in situaties waar iemand voorheen rookte. Deze situaties, zoals het binnenlopen van een café of het zien van iemand die rookt, zijn voor het lichaam namelijk goede voorspellers van het opsteken van een sigaret. Je lichaam reageert daar op met een tegenreactie. De beleving van deze tegenreactie voelt als trek. Deze tegenreactie treedt op voordat je gaat roken. Je lichaam bereidt zich voor op de nicotine. De bedoeling hiervan is om het evenwicht in het lichaam te waarborgen.

Door te roken verdwijnen de treksymptomen en ontwenningsverschijnselen. De combinatie van de nicotine en de tegenreactie van je lichaam zorgen ervoor dat er weer een evenwicht ontstaat in het lichaam. Dit evenwicht ontstaat direct al, maar verdwijnt ook relatief snel. Daardoor is het verleidelijk om er nog één op te steken.

Naarmate je vaker rookt, wordt je tegenreactie sterker. Je hebt steeds meer nicotine nodig om hetzelfde effect te bereiken (= tolerantie). Het is echter niet zo dat de treksymptomen alleen maar kunnen verdwijnen als iemand gaat roken. De tegenreactie van je lichaam neemt na verloop van tijd vanzelf af, waardoor de trek vanzelf over gaat. Door het uitzitten en ervaren van de trek, nemen de lichamelijke symptomen af. Dus: trek gaat vanzelf over. Roken is hiervoor niet noodzakelijk!

Daarbij ontstaat trek niet alleen door de lichamelijke effecten van het verslaafd zijn aan nicotine, maar er is ook sprake van een mentale afhankelijkheid. Veel rokers ervaren het roken van een sigaret ook als ‘gezellig’. Op die manier geef je roken het stempel ‘gezelligheid’. Maar eigenlijk staat dat natuurlijk los van het roken. Het roken van een sigaret is gezellig, of wordt als gezellig ervaren, omdat je verslaafd bent. Het roken ís van zichzelf niet gezellig. Die waardeis er later door de roker aan gekoppeld. . Als hij dan stopt met roken, dan kunnen bepaalde situaties opeens heel erg ongezellig aanvoelen. Het kan zijn dat je dan het idee  hebt dat dit komt door het stoppen met roken. Dat kan dan ook kort even zo zijn. De trek in een sigaret neemt dan toe. Maar, dat gebrek aan gezelligheid dat je dan ervaart komt uiteraard niet door het ontbreken van een sigaret. Bij het stoppen met roken is het van belang dat iemand zelf gaat ervaren dat je eigenlijk die sigaret niet meer nodig hebt om het gezellig te hebben.